De Europese Commissie wil landen in Afrika en het Midden-Oosten verleiden om illegale migranten terug te nemen, in ruil voor een financiële bonus. Maar hoeveel geld de EU-landen daar voor over hebben is niet duidelijk.

Niet-Europese landen die meewerken aan het terugnemen van migranten die geen recht hebben op verblijf in Europa, kunnen financiële en andere voordelen tegemoetzien. Omgekeerd volgen bij tegenwerking strafmaatregelen.

De Europese Commissie presenteerde dinsdag in Straatsburg een migratiestrategie om hierover “partnerschappen op maat’’ te sluiten met herkomstlanden in Afrika en het Midden-Oosten. Jordanië, Libanon, Mali, Nigeria, Niger, Senegal en Ethiopië komen als eerste in aanmerking.

Op korte termijn moet het voorstel het “onacceptabele’’ aantal verdrinkingsdoden in de Middellandse Zee verminderen, aldus vicevoorzitter Frans Timmermans. Daarnaast worden de komende jaren miljarden vrijgemaakt die ervoor moeten zorgen dat migranten dichter bij huis blijven.

Bonus voor terugnemen migrant

Landen die meewerken aan het terugkeerbeleid wordt handelsvoordelen, meer ontwikkelingssteun en geld voor grensbewaking of vluchtelingenopvang in het vooruitzicht gesteld. Bij tegenwerking kan bijvoorbeeld het visumbeleid worden aangescherpt of de samenwerking op landbouwgebied worden opgezegd.

Dit principe wordt in het hele EU-beleid doorgevoerd als het aan Timmermans ligt. "Zonder concrete resultaten moeten we er klaar voor zijn om onze inzet en financiële steun aan te passen."

Afrikafonds

In het eerder opgerichte Afrikafonds van 1,8 miljard euro wordt een half miljard extra gestort. In het najaar volgt een voorstel voor een breder investeringsfonds met 3,1 miljard euro.

Brussel vraagt de EU-landen deze bedragen te verdubbelen en hoopt dat de fondsen het tienvoudige aan investeringen aantrekken. De lidstaten komen eerder toegezegde bijdragen aan het Afrikafonds overigens maar mondjesmaat na.

Het CDA reageerde positief op het voorstel. "De wortel moet met de stok gepaard gaan’’, aldus Europarlementariër Jeroen Lenaers. Zijn collega Judith Sargentini (GroenLinks) was erg kritisch. Zij stelde dat de Europese Commissie "de ontwikkelingsfondsen plundert om migranten te weren". Kati Piri (PvdA) stelde dat de nadruk niet eenzijdig liggen op grensbewaking en boetes. "Investeren in goed bestuur en mensenrechten is cruciaal."

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl